Betere bescherming online voor bedrijven en consumenten en digitale handel makkelijker maken. Dat is het doel van de Digital Services Act (DSA). Deze nieuwe EU-wetgeving regelt de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid van internetaanbieders, hostingbedrijven, online platformen, zoekmachines en marktplaatsen voor de activiteiten via hun diensten. De EU-lidstaten en het Europees Parlement hebben vandaag een voorlopig politiek akkoord over de DSA bereikt.
In maart 2022 kwam er al een voorlopig politiek akkoord over de EU Digital Markets Act (DMA) die gaat zorgen voor extra markt-, en fusietoezicht op én concurrentieregels voor de wereldwijd grootste online platforms. Nederland is in Brussel één van de drijvende krachten achter de DMA en de DSA geweest die samen de basis vormen van nieuwe, moderne Europese wetgeving voor de digitale economie. De EU en haar lidstaten lopen met deze nieuwe standaard voor platformregulering straks wereldwijd voorop.
Minister Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat): “Vernieuwing van de Europese digitale markt is van belang om álle ondernemers groeikansen te geven, eerlijke concurrentie te bevorderen en consumenten te beschermen. De DMA en DSA brengen de digitale markt voor iedereen dichterbij. We blijven innovatie stimuleren, worden minder afhankelijk van grote platforms, creëren meer markttoegang en gaan de verspreiding van illegale inhoud, cybercriminaliteit en misleiding van consumenten en ondernemers tegen.”
Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid digitale diensten
Nederland heeft gepleit voor diverse onderdelen die in de DSA terecht zijn gekomen. Zo moeten online marktplaatsen straks meer informatie inwinnen over de bedrijven (handelaren) die producten of diensten verkopen via hun platform. Dit moet helpen om malafide handelaren te ontmoedigen en te achterhalen, neemt oneerlijke concurrentie weg en maakt het makkelijker als het nodig is om als consument je recht te halen.
Ook verplicht de DSA straks aanbieders van digitale diensten om illegale online inhoud te bestrijden én hierover uitgebreider gebruikers te informeren. Digitale aanbieders moeten daarom het verwijderen van informatie of gebruikersaccounts beter uitleggen. Zij moeten bovendien een eenduidige klachtenprocedure hebben waar consumenten terecht kunnen.
Aanpak van onwenselijke gepersonaliseerde advertenties en desinformatie
Via de DSA wordt het online platforms verboden om nog langer advertenties te personaliseren op grond van bijvoorbeeld geloofsovertuiging of seksuele geaardheid. Minderjarigen zijn straks bovendien extra beschermd tegen gepersonaliseerde advertenties. Dat moet eraan bijdragen dat ze geen ongepaste reclame te zien krijgen.
Daarnaast biedt de DSA ook de mogelijkheid om burgers beter te beschermen tegen desinformatie en nepnieuws en betere bescherming van grond- en mensenrechten.
De allergrootste online platformen en zoekmachines moeten maatregelen nemen om risico’s van hun dienstverlening voor onder andere de samenleving en de democratie te verminderen. Daarnaast bevorderd de DSA transparantie. Door toegang tot data voor wetenschappelijke onderzoek beter te regelen, krijgen we meer inzicht hoe deze platformen werken.
Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Koninkrijksrelaties en Digitalisering): “Deze wetgeving is een doorbraak in hoe we desinformatie aanpakken. Big tech-bedrijven moeten nu veel meer doen. Ze moeten bots en nepaccounts weren en samenwerken met onafhankelijke fact-checkers. Algoritmes die desinformatie stimuleren, moeten worden aangepast. Dat is een hele stap vooruit.”
Grote bedrijven betalen zelf heffing voor toezicht
De Europese Commissie houdt straks toezicht op naleving van de DSA door grote online platformen en zoekmachines. Zij betalen zelf via een heffing voor dit toezicht. De akkoorden over DMA en DSA worden de komende tijd nog voor instemming voorgelegd aan de EU-lidstaten en het Europees Parlement. Na een overgangstermijn moeten de DSA en DMA vanaf medio 2024 gaan gelden.